Suwaki logarytmiczne w kolekcji inż. Wojciecha Sawickiego, absolwenta PW

Wojciech Sawicki Politechnikę Warszawską ukończył w 1961 roku na Wydziale Budownictwa Wodnego. I choć zawodowe pasje realizował przy konstrukcjach stalowych, jego atrybutem pozostał suwak. Logarytmiczny.

Historia suwaka logarytmicznego sięga XVII wieku, kiedy wynalazł go William Oughtred. Przez blisko trzy stulecia suwak był używany przez matematyków, inżynierów i naukowców na całym świecie. Pod koniec lat 80. XX wieku został zastąpiony kalkulatorem. Dekadę później rozpoczęła się era komputera. Jak podaje wydany w 1996 Szkolny Słownik Matematyki – Suwak był najbardziej zasłużonym dla nauki i techniki przyrządem. Rola jaką odegrał jest ciągle jeszcze większa od roli komputerów, które go wyparły. Historia nauki pokaże, czy przyjdzie nam zgodzić się z tym stwierdzeniem.

Stała ekspozycja suwaków w Muzeum Politechniki Warszawskiej

Stała ekspozycja suwaków w Muzeum Politechniki Warszawskiej

Na pewno suwak logarytmiczny był i jest niezwykle poręcznym instrumentem służącym do wykonywania podstawowych obliczeń matematycznych. Wśród suwaków niekwestionowanym liderem stał się suwak rachunkowy, i jak twierdzi inż. Wojciech Sawicki – Suwak jako narzędzie arytmetyczne (…), przewyższa  wszelkie kalkulatory i komputery w szacowaniu proporcji. Kiedyś, atrybut każdego inżyniera, dziś suwak logarytmiczny jest świadectwem czasów, gdy skomplikowane konstrukcje powstawały przy użyciu prostego, choć mało dokładnego (do trzech miejsc znaczących) suwaka.

Gablota z ekspozycji Muzeum PW z suwakami m.in. w kształcie zegarków i spinek do krawata

Gablota z ekspozycji Muzeum PW z suwakami m.in. w kształcie zegarków i spinek do krawata

Zbiory Wojciecha Sawickiego obejmują 250 suwaków logarytmicznych o różnorodnej funkcjonalności np. artyleryjskie, do obliczania radioaktywności po wybuchu bomby atomowej, wskaźnika BMI, suwaki chemiczne, poligraficzne, lotnicze, samochodowe, nawigacyjne itd. Różnią się one między sobą materiałem, z którego zostały wykonane oraz kształtem.

Na wystawie w Muzeum Politechniki Warszawskiej (otwartej w 2007 r.) zobaczymy m.in. suwaki w kształcie zegarka, spinek do krawata czy ołówka. Jeden z prezentowanych modeli miał nawet szansę wyruszyć na Księżyc wraz z misją Apollo. Co ciekawe, pasja Pana Wojciecha zaowocowała również jego autorskim wynalazkiem – suwakiem kredytowym, służącym do obliczania odsetek lub faktycznego oprocentowania kredytu spłacanego w miesięcznych ratach malejących.  

Przegląd prasy opisującej kolekcję inż. Wojciecha Sawickiego

Przegląd prasy opisującej kolekcję inż. Wojciecha Sawickiego

Stała ekspozycja suwaków w naszym Muzeum stanowi unikatową propozycję wystawienniczą nie tylko w skali kraju. Jak powiedział Biuletynowi PW Wojciech Sawicki – kolekcja znajduje się w gronie najbogatszych tego typu, a ekspozycja suwaków w Muzeum Politechniki Warszawskiej jest największą na świecie.

Póltorametrowy suwak dydaktyczny (lewa strona u góry) w zbiorach Muzeum PW

Póltorametrowy suwak dydaktyczny (lewa strona u góry) w zbiorach Muzeum PW

W listopadzie 2014 roku Muzeum PW wzbogaciło się o suwak dydaktyczny półtorametrowej długości, wyprodukowany w latach 50. ubiegłego wieku, w nieistniejącej już Fabryce Pomocy Naukowych w Kętach. Suwak ten jest kolejnym już podarunkiem Pana Wojciecha dla Politechniki Warszawskiej.

Więcej zdjęć i opisów suwaków na stronie Wojciecha Sawickiego TUTAJ

Wystawa suwaków logarytmicznych w Muzeum PW z okazji 94. rocznicy otwarcia Politechniki Warszawskiej TUTAJ

Wszystkie opublikowane zdjęcia zostały wykonane w Muzeum Politechniki Warszawskiej;
Zdjęcie Wojciecha Sawickiego/archiwum Muzeum PW